zondag 13 september 2009

Merville batterijen

Ons eerste bezoek op de heenreis naar Lisson hebben we gebracht bij de Merville batterijen. Dit ligt toch wat verder weg van de routes die we wilden fietsen. Dit museum is zeer de moeite waard om te bezoeken. De informatie hebben we van de site:
http://www.strijdbewijs.nl/normandie2/nor02.htm. De geallieerden hebben op de linker en rechter flank van de invasiestranden parachutisten gedropt. Merville was een van deze flanken. De batterijen moesten worden uitgeschakel door de manschappen van Terence Otway.



Het was de taak van Major Terence Otway en zijn mannen om dit object uit te schakelen. Als inleiding voor de aanval, bestookten Lancaster bommenwerpers het complex even na middernacht, maar helaas vielen de bommen naast het doel. Vier uur nadat de parachutisten geland waren wist Otway met 150 man het complex te bereiken. Dit was slechts 25% van de manschappen die gesprongen waren. De meeste mannen waren hopeloos verdwaald of verkeerd terecht gekomen. De aanval begon om 04.20uur die heftig en bloederig was. Zeventig man aan Britse zijde sneuvelden of raakten gewond. Van het Duitse garnizoen werden 20 gevangen genomen, de rest werd gedood of raakte gewond. Om 05.00 uur was alles voorbij. In de bunkers stonden geen 150mm, maar 100mm Skoda kanonnen. Deze werden uitgeschakeld. Nadat Otway zijn mannen had verplaatst werd de batterij weer heroverd door de Duitsers. De volgende dag werden de Duitsers weer verdreven na bittere gevechten rond de kazematten en in de tunnels die de bunkers onderling verbonden.



In de eerste kazemat, de grootste van de batterij, wordt een indrukwekkende geluid- en lichtshow opgevoerd. Als het lampje bij de ingang groen brand kun je de kazemat bezoeken. De ‘show’ bestaat uit twee delen. Het eerste segment is het schieten van het geschut op de invasievloot. Rond een stuk geschut staan enkele poppen die Duitse soldaten uitbeelden. De dreunen van het kanon komen goed over en de rook die geproduceerd maakt de sfeer extra sinister. Het tweede deel is de aanval door de troepen onder leiding van Otway. Naast de show zijn in kleine ruimtes diorama’s ingericht om te tonen hoe de Duitse troepen in de kazemat leefden.



In de tweede kazemat wordt ingegaan op de troepen die de aanval uitvoerden op deze batterij. Verschillende persoonlijke zaken, zoals documenten, foto’s en onderscheidingen zijn hier te vinden. Ook worden via kleine diorama’s getoond hoe de Britse para’s hier hun werk deden.



Hier en daar ligt wel wat ontwricht beton, maar van extreem veel gevechtsschade is weinig te vinden. Opvallend is juist hoe de kazematten zijn afgewerkt. De buitenzijde heeft een ‘pokdalig’ uiterlijk gekregen als camouflage patroon. De grote commandobunker is ontoegankelijk en staat met de basis in het water. Hier is nog wel duidelijke gevechtsschade te vinden in de vorm van kogelgaten in het beton en granaat inslagen rond de toegangsdeuren. De commandobunker was voorzien van een periscoop. Tijdens de nachtelijke aanval blikte Stabsfeldwebel Buskotte er doorheen toen juist een Britse paratroeper er op schoot en het onbruikbaar maakte.



Sinds juli 2008 is er bij de batterij een originele C-47 te vinden. Deze Dakota, de 43-15073, bracht manschappen van de 501st PIR, 101st Airborne Division in de nacht van 5 op 6 juni, 1944, naar Frankrijk, waar ze sprongen ten zuiden van Ste-Mère-Eglise. In september van dat jaar bracht ze manschappen van de 82nd Airborne naar Nederland voor Operation Market-Garden. Op 27 december 1944 raakte ze zwaar beschadigd door Duits afweervuur tijdens een vlucht naar Bastogne en de bemanning kwam met de schrik vrij.

zaterdag 29 augustus 2009

Route Utah Beach


De totale route voor Utah beach is gepland voor twee dagen. De fietsen hebben we 'opgetuigd' in het plaatsje Carentan. Vandaar fiets je over de snelweg bij St Come du Mont in de richting van Utah beach. Kort na deze oversteek sla je even rechts af bij het plaatsje Angoville au Plain. De eerste 48 uur waren hier zware gevechten tussen paratroopers en Duitse Fallshirmjäger. Daar tref je het eerste gedenkteken aan naast de kerk waarin een hospitaal was ingericht. Op het bord vind je een toelichting op de heldendaden van twee soldaten die de eerstehulp aldaar verrichten. Je vervolgt hierna de weg naar Ste Marie du Mont. In het plaatsje is een klein museum maar die hebben we niet bezocht. Interessant is het verhaal op het bordje op een van de huizen tegenover de kerk over de bevrijding van de paratrooper Ambrose Allie, die op een van de daken was geland. In de omgeving van dit plaatsje vocht het 506th van de 101st Airborne Division, later bekend geworden door de tv-serie Band of Brothers. Een indrukwekkende scène uit deze serie speelde zich af bij Brecour Manor. Als je Ste Marie du Mont verlaat sla je links af bij de grote kruising. Een stukje verder tref je een gedenkteken aan. Lt. Dick Winters kreeg hier de opdracht om vier zware kanonnen, die vanuit een weiland bij Brécourt Manor 'Utah Beach' beschoot, uit te schakelen.

Fiets door naar de zee bij La Madeleine. Daar vind je het grote Utah museum. Een 'schitterend' gebouw en het bezoeken waard. Onder leiding van General Roosevelt bestormde hier de 4th Division Utah Beach. Door een foutje en de stroming kwamen ze enkele kilometers zuidelijker uit. Dat was een geluk want hier was de verdediging zwakker. Aan het eind van D-day zijn hier 23.000 soldaten en 1700 voertuigen op het strand gelost.

Vervolg de weg langs het strand. Een mooie tocht om te genieten van de wind, de zee en de bunkers. Sla bij de D69 links af en volg de bordjes 'batterijen Crisbeque'. Daar vind je enkele enorme kazematten voor zwaar geschut en er is een 'buitenmuseum' ingericht. In de vroege morgen van de 6de juni vielen hier tonnen bommen zonder schade aan te richten. De kanonnen kwamen bij daglicht in actie en brachten verschillende geallieerde schepen tot zinken. De kanonnen bleven in actie tot 12 juni. Op deze datum trokken de Duitsers zich terug met achterlating van 78 doden. De kazematten zijn daarna opgeblazen door de genietroepen van de Amerikanen. De batterijen hadden een bereik tot Utah en Omaha beach. Wanneer je alle batterijen in Normandie bezoekt, valt je pas op hoe strategisch ze zijn geplaatst en wat een enorm werk het is geweest om ze te bouwen. Het was ook wel even wennen aan de duitse stemmen van bezoekers aan dit museum.

Ga na Crisbecq iets verder landinwaarts naar de 'Batterie d'Azeville. Hier zijn vier kazematten te vinden en je kunt de ondergrondse tunnels bezoeken die de bunkers met elkaar verbinden. Vanuit Azeville is het nog een klein stukje fietsen naar Ste-Mère-Eglise. Een sleutelplaats tijdens de nachtelijke landingen van de paratroopers van het 82nd Airborne Division en wereldberoemd gemaakt door de speelfilm 'The Longest Day'. Een bekende scène uit de film 'The Longest Day' gaat over de inname van dit stadje. Tijdens de sprong van de parachutisten stond hier een huis in de brand (daar waar nu het museum staat). Hierdoor waren veel burgers op straat om te helpen blussen. De bewuste pomp staat nog steeds op het kerkplein. Soldaat John Steele maakte hier zijn hachelijke sprong. Hij bleef uren aan de kerktoren hangen om later krijgsgevangen te worden van de Duitsers.

In het plaatsje is ook een museum maar die hebben we niet bezocht. Wel de gemeentelijke camping met prima faciliteiten en natuurlijk het cafeetje op het plein bij de kerk. In het dorpje zijn meerdere restaurants waar je heerlijk kunt eten.



De volgende ochtend zijn we gefietst naar het plaatsje La Fiere en de brug over de rivier de Merderet.In de bocht tref je het schuttersputje van Generaal Gavin, de Assistant Divisional Commander. Hier is het herdenkingsmonument voor de paratroopers van de 82nd Airborne Division. Uitkijkende naar vijandelijke troepen, kijkt een bronzen paratrooper (Iron Mike) uit over de weilanden.



Op deze plek hadden zo'n 500 para's zich rond het middaguur van de 6de juni verzameld. Verschillende zware gevechten vonden gedurende drie dagen plaats. Op de borden kun je verschillende verhalen lezen over de bijzondere gebeurtenissen in dit gebied. De Duitsers hadden het hele achterland onder water gezet waardoor veel soldaten zijn verdronken tijdens de dropping. Voor de Geallieerden was het essentieel dat zij de bruggen bij La Fiere en Chef du Pont veroverden en behielden. Het waren de enige twee brughoofden vanaf het strand. De eerste Medal of Honor van de Tweede Wereldoorlog is uitgereikt aan een paratrooper van de 82nd Airborne Pfc. Charles N. DeGlopper. Fiets een stukje door over de weg en rechts zie je bij het kerkje (Cauquigny) nieuwe borden met de heldendaden van Company C en DeGlopper.



Vervolg de fietsroute naar het plaatsje Chef du Pont. Wanneer je over de spoorlijn rijdt, sla je rechts af en fiets je langs de kleine plaatsjes CarquebutLiesville sur Douv en Houesville. Uiteindelijk kom je uit in St Come du Mont. Op de splitsing van de D974 en de D913 tref je het bekende museum Dead Man's Corner. Wat ons betreft een van de betere musea. Het verhaal rond dit gebouw en de kruising is bijzonder. De Amerikanen 101st hadden als target Caretan te veroveren. De D 913 was de enige weg via St.-Marie-du-Mont richting Carentan die stevig in handen was van de Amerikanen. Op 7 juni komt de eerste tank langs het gebouw (Duits hoofdkwartier) en een Duitse 88mm trof de tank en de gehele bemanning kwam om. De commandant hing nog dagen nadien uit de tankkoepel en de Amerikanen duidden deze plek aan als 'Dead Man's Corner'.

In dit historische museum vind je ook de persoonlijke bezittingen van van Major Dick Winters, bekend van de tv-serie 'Band of Brothers'. Vanaf Dead Man's Corner rijd je de D974 op richting Carentan. Je passeert vier riviertjes en dus vier bruggetjes. Elke brug moest op de Duitsers worden veroverd, die Carentan stevig in handen hadden. Bij het laatste bruggetje net voor de rotonde bij Carentan deed lt Robert Cole zijn bekende bajonetaanval op de Duitsers. Daarvoor kreeg hij de Medal of Honor.



De eerste twee dagen sluiten we daarmee af. De fietstocht in het gebied van Utah beach is zeer de moeite waard om te bezoeken. Voor overnachtingen verwijzen wij graag naar de Chambre d'Hote van Claire en Marie-Louise in Lisson [c.meulenbroek@wanadoo.fr]. Een heerlijke rustplaats met prima faciliteiten, geen last van de franse taal (...) en gerookte zalmforel. Tweepersoons kamer 45 euro en 17,50 euro voor een diner.

Route Omaha Beach



De volgende route hebben we met de auto afgelegd. Het gebied heeft te (veel) steile hellingen en dat zou ten koste gaan van onze kostbare tijd en energie. De route begint bij de Duitse oorlogbegraafplaats aan de snelweg bij La Cambe. Een somber kerkhof maar wel indrukwekkend met name ook de informatieruimte voor het kerkhof. Daar lees je hoe alle doden in het oorlogsgebied zijn geborgen en begraven. De Amerikanen gebruikten verschillende soorten kruizen om de doden te registreren. De vraag die steeds weer opkwam, was hoe Duitse toeristen zich voelen in dit gebied en met name ook in de andere oorlogsmusea. We hebben daar onz egedachten over uitgewisseld en al snel bekruipt je het gevoel: 'die jonge Duitse soldaten werden ook maar gestuurd'. Maar dat gevoel is al weer snel verdwenen als je sommige foto's aanschouwt. Dat geeft voortdurend een dubbel gevoel, wanneer een Duitse 'oudere' toerist naast je staat.



Het volgende bezoek was aan het 'Rangers' museum in Grandcamp Maisy. Een bijzonder leuk Normandisch vissersdorpje overigens. Het museum vertelt de heldendaden van de US Rangers. Zij hadden ee speciaal doel, de verovering van 'Pointe du Hoc'. De Geallieerden gingen ervan uit dat hier 15,5cm kanonnen geplaatst waren met een bereik van 25 kilometer. Dit geschut zou een grote bedreiging vormen voor de invasievloot, voor zowel UTAH- als OMAHA Beach. Vanaf mei 1944 werd het complex met grote regelmaat gebombardeerd (600 ton bommen). De dreiging was zo groot dat het 2nd Ranger Battalion de opdracht kreeg het complex zo snel mogelijk te zuiveren van het 100 man tellende garnizoen. Terwijl het slagschip USS Texas Pointe du Hoc onder vuur nam (ze verschoot 250 granaten), gingen de Rangers van D, E en F Company, van 2nd Rangers Battalion, 20 kilometer uit de kust in hun landingsboten. Een aantal van die landingsboten zouden later kapseizen en zinken. De Rangers beklommen de kliffen en veroverde het moeilijk bereikbare gebied. Van de 225 gelande Rangers zijn er 135 gedood, gewond of vermist, oftewel 70% verliezen. Op het terrein zie je nog steeds de enorme kraters en de restanten van grote bunkers.




Point du Hoc vind je door de D518 te volgen richting Vierville sur Mer. Onderweg krijg je vanzelf de wegwijzers. Vervolgens bezochten we Omaha beach. Eerst het grote museum in het Centrum en daarna het strand zelf. Het museum is de moeite waard in het bijzonder de collectie foto's en de indrukwekkende film over de landing zelf. Naast de WC's staan ook een aantal vitrines met voorwerpen die uit zee zijn gevist. Die geven je een indruk van het geweld tijdens de aanval. Onderstaande foto is mij het meest bijgebleven.



Aan het strand en rond de boulevard is veel te zien. Er is nog een wrakkenmuseum aan het begin van de boulevard. Voor het museum staan wat kanonnen en een stalen geschutskoepel met kanonsgaten. Ongelofelijk dat die er doorheen kunnen. Naast het museum op de weg naar het strand vind je een metalen brug die onderdeel uitmaakte van de haven aan Omaha Beach. In plaats van het bezoeken van het museum hebben we met prachtig zomers weer 750 gram garbalen en een fles witte wijn veroberd aan het strand, uitkijkend op de stranden van Omaha Beach. Een mooie gelegnheid om de indrukken te verwerken en te genieten van de bruisende rust van de golven in contrast met hoe het er in 1945 uit moet hebben gezien.




Tijd voor een bijzondere locatie, waar we al veel over hadden gehoord: het Normandy American Cemetery & Memorial bij Coleville sur Mer. Deze begraafplaats bevat 9.286 Amerikaanse graven waarvan 307 onbekend. De speelfilm 'Saving Private Ryan' begint met een scène op deze begraafplaats. Gedurende ons bezoek toonde een Amerikaanse legerunit hun eerbetoon bij het memorial. Indrukwekkend gezicht tijdens hoe de soldaten in het gelid en met hun vaandel 'the last post' aanhoorden. Vanaf de begraafplaats kun je de kust van Omaha Beach zien en naar beneden lopen naar de 'Easy Red' sector.




Hierna eindigen we onze reis bij de batterijen van Lonques sur Mer. De musea bij Port en Bessin en Commes hebben we niet bezocht.Eerlijk gezegd word je op een gegeven moment 'museummoe'. We hebben ons daarom beperkt tot degenen die op Internet uitstekend stonden aangeschreven (www.oorlogsmusea.nl). Deze batterijen genaamd 'Chaos' zijn gebruikt in de film 'The longest day'. Wellicht herinner je je nog dat in een van de bunkers de Duitsers plotseling de armada aan de horizon zien opduiken.


Route Gold Juno Sword Beach



De laatste twee dagen fietsten we langs de stranden van Gold, Juno en Sword. Na een overnachting op de camping van Arromanches (redelijke faciliteiten)omdat alle andere campings vol zaten, bezochten we natuurlijk eerst de overgebleven resten van de Mulberry haven in Arromanche. Door een tekort aan havens rond de invasiestranden maakten de Geallieerden twee kunstmatige havens aan, één bij OMAHA Beach en de ander bij Arromanches. Haven 'A' (OMAHA Beach) en haven 'B' (ARROMANCHES) werden opgebouwd uit 146 Caissons ('Phoenix' elementen) en vormden zo de haven en de losplaats. Om van de losplaats naar de kust te komen werden er drijvers (pontons), de zogenaamde 'Whales', gebruikt. Deze waren onderling verbonden door een stalen wegdek. De dag na de ingebruikname stak een driedaagse storm op die ongekend zwaar was en die gehele haven aan OMAHA Beach verwoeste. 22 'Whales' die nog onderweg waren gingen verloren op zee.






Onderdelen van OMAHA die nog bruikbaar waren werden overgebracht naar Arromanches. In het plaatsje vind je het filmtheater 'Arromanches 360'. Loop naar het einde van de boulevard en volg de borden naar de top van de berg. Onderweg kom je een M4A2 Sherman tank tegen met een prachtig uitzicht over het strand. De Sherman tank is geplaatst boven op een grote kazemat. De film van 20 minuten viel erg tegen. Er worden afwisselend 4 tot 6 filmpjes tegelijk afgespeeld, hetgeen ten koste gaat van de focus en de indrukken. In Arromanche is ook een museum over de Mulberry haven, maar die hebben we niet bezocht. Ook in de andere musea wordt uitleg gegeven over de aanlag van de kunstmatige haven. Natuurlijk hebben we wel genoten van het avondleven in dit gezellige havenplaatsje.




De fietstocht langs de kust is redelijk vlak en goed te fietsen. Blijf zoveel mogelijk de boulevard volgen. Elk plaatsje heeft zijn eigen haventje en smalle fietspaden. Onze tocht ging eerst langs de kazematten van Asnelles aan de boulevard. De Duitsers hadden ook deze kanonnen weer strategisch geplaatst met een bereik over heel het strand van Gold. De eerste kazemat die je tegenkomt was verantwoordelijk voor zes uitgeschakelde Britse tanks die hier landden. Wat hier duidelijk opvalt aan de kazematten is dat het geschut het strand bestrijkt en niet de zee. De Duitsers gingen er vanuit dat de invasie bij vloed zou plaatsvinden zodat de landingsboten over de, door de Duitsers opgeworpen, obstakels zouden varen. Het schootsveld van de kanonnen in de bunkers was zo opgesteld dat het vuur het strand op zijn smalst (vloed) zou bestrijken. Gelukkig voor de landingstroepen hier was het eb en was de draaicirkel van het geschut krap, anders waren er beslist meer slachtoffers geweest van dit kanon. Op de foto zie je een voorbeeld van zo'n kanon in Lion sur Mer.



Na Asnelles volgt Ver sur Mer met zijn Mont Fleurt bunkers achter de huizen. In het plaatsje staat op de eerste kruising een mooie Canadese Sexton tank. Wij hebben niet veel tijd besteed aan deze bunkers maar zijn doorgereden naar Graye sur Mer, het begin van Juno beach, waar de Canadezen landden. Direct aan het begin van dit strand naast de haven vind jeeen fantstisch mooi museum over Juno beach. Een belangrijk deel van het museum besteedt aandacht aan de ontwikkeling van Canada en de bijdragen die de Canadezen leverden aan de tweede wereldoorlog. Heel bijzonder en wat wij niet wisten was de 'invasie' van o.a. de Canadezen in Dieppe op 19 augustus 1942. Deze slag loopt voor de geallieerden uit op een ramp. De geallieerden werden tijdens de verkenningsaanval opgewacht door de Duitsers. Er komen ongeveer 3.500 soldaten om het leven, voornamelijk Canadezen. Doel van deze slag was o.a. om de slagkracht van de Duitsers aan de Atlantic Wall te testen (...) ter voorbereiding op de grote invasie. Voor het museum staan verschillende zuilen met alle gevallen Canadezen tijdens D-Day.





Na Juno Beach maken we een kleine uitstap naar het achterland. Via het plaatsje Reviers en de Canadese begraafplaats fietsen we door een prachtig natuurlandschap met echte kleine nostalgische Normandische plaatsjes. Fiets ook vooral langs het kasteel in Fontaine-Henry en rust even uit tussen de nonnen in het park. De tocht voert je ook langs prachtige uitzichten over de weilanden.



Ons doel was uiteindelijk Villons les Buissons te bereiken, op zoek naar Hell's Corner langs de D220. Hierna door naar de Hillman batterijen bij Coleville Montgomery en uiteindelijk de beroemde Pegasus brigde en het bijbehorende cafe. Let op, in het cafe mag je geen foto's maken van de eigenaresse die tijdens de oorlog de soldaten bediende. Mij is het toch gelukt, alhoewel het mij wel een correctie opleverde.